άρθρα
04.04.2009

Άρθρο, στην εφημερίδα «ΑΞΙΑ», για τα εργασιακά-συνταξιοδοτικά δικαιώματα των γυναικών

Οι γυναίκες σήμερα υφίστανται περισσότερο τις συνέπειες της πολύπλευρης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Η γενικευμένη κοινωνική ανασφάλεια, η μείωση του εισοδήματος, οι απολύσεις και η συνεχής ελαστικοποίηση και υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων έχουν ως πρώτο θύμα τις γυναίκες, που σηκώνουν ταυτόχρονα τα βάρη των επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων. Επιπλέον, η συνεχής απαξίωση των κοινωνικών δομών τα τελευταία πέντε χρόνια, με επιλογή της κυβέρνησης της Ν.Δ., πλήττει την καρδιά της ισότητας ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες, καθώς υπονομεύει τις οικονομικές και κοινωνικές προϋποθέσεις για την ισότιμη πολιτική, επαγγελματική και κοινωνική συμμετοχή των γυναικών. Η ελληνίδα πλήττεται περισσότερο από την ανεργία, είναι χειρότερα αμειβόμενη, αντιμετωπίζει την ακρίβεια προσπαθώντας να εξασφαλίσει τον οικογενειακό προϋπολογισμό, και δεν στηρίζεται, όπως σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, από ένα οργανωμένο Κοινωνικό Κράτος στην φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων και των μελών της οικογένειας που έχουν ανάγκη νοσηλείας.

Με την αλλαγή του ασφαλιστικού νόμου το 2008 επιβαρύνθηκε ιδιαίτερα η θέση των γυναικών που εργάζονται στον Ιδιωτικό και στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα ως προς τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα, και οι αρνητικές αυτές ρυθμίσεις έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζονται για τις ασφαλισμένες στο ΙΚΑ.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ήταν ένα επιπλέον ισχυρό πλήγμα, αυτή τη φορά για τις εργαζόμενες γυναίκες στο Δημόσιο Τομέα.

Η απόφαση αυτή δεν υπήρξε κεραυνός εν αιθρία, αλλά αποτέλεσμα της πολιτικής επιλογής και της αδράνειας της κυβέρνησης της Ν.Δ., η οποία συστηματικά χρησιμοποιεί ως άλλοθι την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να εφαρμόσει τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της και να καλύψει την δική της διαπραγματευτική ανεπάρκεια.

Η Ελλάδα παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή θεωρήθηκε ότι η ασφάλιση στο Δημόσιο αποτελεί επαγγελματική ασφάλιση και ότι η σύνταξη αποτελεί συνέχεια του μισθού. Σύμφωνα με την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου η σύνταξη που καταβάλλει ο εργοδότης σε πρώην υπάλληλο ως αποτέλεσμα της εργασιακής σχέσης που τους συνδέει συνιστά αμοιβή και, για τα συστήματα αυτά επιβάλλεται ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών. Αντίθετα, δεν υπάρχει δικαίωμα παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη διαμόρφωση των όρων και των προϋποθέσεων που αφορούν την ασφάλιση και τη συνταξιοδότηση των εργαζομένων που καλύπτονται από το γενικό Ασφαλιστικό Σύστημα κάθε χώρας.

Ήδη από τον Ιούλιο του 2005 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε επισημάνει στην κυβέρνηση ότι η ελληνική νομοθεσία δεν συνάδει με το Κοινοτικό Δίκαιο και ειδικότερα με το άρθρο 141 της Συνθήκης ΕΚ το οποίο θεσπίζει την αρχή της ισότητας της αμοιβής. Το 2006 στο Συμβούλιο Υπουργών Απασχόλησης η κυβέρνηση υπερψήφισε χωρίς καμία παρατήρηση την Οδηγία 2006/54, η οποία ενοποίησε παλαιότερες οδηγίες για την εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών, και μάλιστα εμπεριέχει ιδιαίτερη αναφορά στις επαγγελματικές συντάξεις των Δημοσίων Υπαλλήλων. Η υπόθεση οδηγήθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όπου η ελληνική κυβέρνηση ούτε καν για την τιμή των όπλων δεν έδωσε μάχη. Παραμονές των εκλογών το Σεπτέμβριο του 2007, το ΠΑΣΟΚ αποκάλυψε επιστολή του Υπουργείου Εξωτερικών με την οποία αποδεχόταν το σκεπτικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν αντέκρουε τα νομικά της επιχειρήματα και δεσμευόταν για συμμόρφωση χωρίς προϋποθέσεις. Τρανή απόδειξη της διγλωσσίας και της κρυφής ατζέντας της κυβέρνησης της Ν.Δ.

Μετά από τη δυσμενή εξέλιξη της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, έστω και τώρα υπάρχει περιθώριο αντίδρασης και πρωτοβουλίας. Η κυβέρνηση οφείλει κατ’ αρχάς να διαβεβαιώσει ρητά ότι δεν πρόκειται να θιγούν οι γυναίκες που έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, και να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει μαζική έξοδος από το Δημόσιο λόγω της ανασφάλειας που έχει δημιουργηθεί και οδηγεί στην επιβάρυνση του ασφαλιστικού συστήματος. Ταυτόχρονα, οφείλει επιτέλους να πραγματοποιήσει έναν ουσιαστικό διάλογο με την ΑΔΕΔΥ στην κατεύθυνση της αλλαγής του θεσμικού και νομικού πλαισίου που διέπει τις συντάξεις του Δημοσίου, καθώς σήμερα δεν υφίσταται φορέας για την ασφάλιση και τις συντάξεις του Δημόσιου Τομέα. Η σύσταση Ν.Π.Δ.Δ. θα αφαιρούσε τα επιχειρήματα περί επαγγελματικής ασφάλισης αποτρέποντας την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η ειδική πρόβλεψη ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης για τις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες δεν αντιβαίνει τους όρους ισότητας, καθώς στις κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν ακόμη στη χώρα μας, αφορά στην παροχή αντισταθμιστικού οφέλους στις γυναίκες που επιβαρύνονται με την ανατροφή των παιδιών και αντιμετωπίζουν μισθολογικές διαφορές, διακρίσεις, και την απουσία κοινωνικών δομών στήριξης της οικογένειας. Δυστυχώς, όμως, η κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν έχει την  πολιτική βούληση και τη διαπραγματευτική δυνατότητα να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτό το ζήτημα.

Σήμερα, και ιδιαίτερα σε περίοδο κρίσης, χρειάζεται να εφαρμοσθεί μια ριζικά διαφορετική πολιτική που να στηρίζει την πραγματική οικονομία, να ενισχύει τα εισοδήματα και την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών,  να κάνει πράξη την δίκαιη κοινωνική αναδιανομή, και να εξασφαλίζει ένα ισχυρό και αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος που να στηρίζει την εργαζόμενη μητέρα και την οικογένεια.

βίντεο
16.12.2016 Ομιλία στην εκδήλωση Ecoleft για τις Διεθνείς εξελίξεις, την Ευρώπη και την Αριστερά
φωτογραφίες
18.04.2016 Ομιλία στην εκδήλωση της Ενωτική Κίνησης Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΕΚΕΑ), στο ξενοδοχείο «ΤΙΤΑΝΙΑ»