Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Με τη σημερνή μας συνεδρίαση και με την ομιλία του Προέδρου, ξεκινάμε πια και τυπικά την επίσημη προσυνεδριακή μας διαδικασία. Σ' ένα Συνέδριο που όπως κι ο Πρόεδρος προηγούμενα ανέφερε, είναι ένα Συνέδριο επανίδρυσης του Κινήματός μας σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για τη χώρα μας. Σε μια περίοδο που νιώθουμε πραγματικά όλοι ν' ασφυκτιούμε σ' αυτό το νοσηρό κλίμα των σκανδάλων και της διαφθοράς, σε μια περίοδο οικονομικής, κοινωνικής και ηθικής κρίσης.
Είναι φανερό λοιπόν ότι τα μάτια όλων είναι πάνω μας. Κι εμείς οφείλουμε να σταθούμε στο ύψος της ευθύνης μας απέναντι στο Κίνημα, στην παράταξη, στους χιλιάδες ανθρώπους που πιστεύουν σ' αυτό το Κίνημα και σ' αυτή την παράταξη. Αλλά πάνω απ' όλα, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στο λαό μας, απέναντι στη χώρα μας. γιατί είναι φανερό ότι μέσα απ' αυτή τη διαδικασία, πρέπει το ΠΑΣΟΚ να βγει δυνατό, πρέπει να βγει μ' ένα ξεκάθαρο ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα. Πρέπει να βγει με μια νέα ενότητα και μια νέα συλλογικότητα πάνω σε πολιτικές θέσεις και πολιτικές προτεραιότητες ενός καθαρού πολιτικού ριζοσπαστικού λόγου. Πρέπει να μπορέσουμε μέσα από αυτή την προσυνεδριακή διαδικασία, μια διαδικασία εξωστρεφή κοντά στους πολίτες και στα προβλήματά τους, να μπορέσουμε να εκφράσουμε μια νέα προοδευτική κοινωνική συμμαχία, το πρόπλασμα για την πλατιά προοδευτική κοινωνική πλειοψηφία και τη νικηφόρα τροχιά. Για το ΠΑΣΟΚ και για τη χώρα μας.
Είναι φανερό ότι σ' αυτή την προσπάθεια, σ' αυτό τον προσυνεδριακό διάλογο, η συζήτηση που αφορά την παρουσία μας, την οργάνωσή μας, τη δράση μας, όπως αυτή εκφράζεται στο καταστατικό μας, όπως αυτή εκφράζεται στις αρχές της λειτουργίας μας, δε μπορεί -και ποτέ για το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν- να είναι μια συζήτηση στεγνά οργανωτική. Δε μπορεί να είναι μια άγονη συζήτηση γύρω από εσωτερικούς συσχετισμούς εξουσίας και κατανομής επιρροών.
Οφείλει και πρέπει να υπηρετεί τις βασικές μας αξίες. Οφείλει και πρέπει να υπηρετεί τους στόχους μας. Οφείλει και πρέπει να υπηρετεί τις θέσεις μας και αυτό ακριβώς που ζητούμε όλοι, αυτή τη σύνδεση, αυτή τη δυναμική δημιουργική σύνδεση με τις πραγματικές ανάγκες του τόπου και των πολιτών.
Είναι μια συζήτηση κατ' εξοχήν ιδεολογική και πολιτική. Και έτσι νομίζω ότι και οι προτάσεις που έχουμε λάβει και οι συζητήσεις που έχουμε ξεκινήσει και σίγουρα οι συζητήσεις που θα κάνουμε, θα καθορίσουν όλον αυτόν τον προβληματισμό γύρω από το καταστατικό μας και την Οργάνωσή μας, ως τον καθρέφτη αυτών των αξιών και της κοινωνίας που θέλουμε να υπηρετήσουμε. Αλλά φυσικά θα είναι και το μέσο για μια ισχυρή αποτελεσματική πολιτική παρουσία του ΠΑΣΟΚ παντού.
Στη βάση μας, κοντά στο λαό, στους πολίτες, στις τοπικές κοινωνίες, στους μαζικούς χώρους, στα κοινωνικά Κινήματα, μέσα από τη σαφή δέσμευση που είπε κι ο Πρόεδρος προηγούμενα, για ένα Κίνημα αλλαγής, δημοκρατικής ανατροπής, συνεχούς χειραφέτησης των πολιτών.
Πιστεύω πραγματικά ότι με βάση αυτή τη συζήτηση, μπορούμε να οικοδομήσουμε αυτή την πορεία επανίδρυσης του Κινήματός μας. Η αλήθεια είναι ότι το ΠΑΣΟΚ από την ίδρυσή του από το 1974 με την 3η του Σεπτέμβρη, με τη λογική της αυτοργάνωσης, της απελευθέρωσης, της αποκέντρωσης, ήταν πρωτοπόρο σε όλες αυτές τις αναζητήσεις της πολιτικής έκφρασης, ευρύτερα στη χώρα μας και φυσικά στον προοδευτικό χώρο.
Κι εγώ θα έλεγα ότι ήμασταν και πρωτοπόροι και σε σχέση και με τα άλλα ευρωπαϊκά σοσιαλιστικά κόμματα. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και σήμερα το ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα μεγαλύτερα σοσιαλιστικά κόμματα στην Ευρώπη και όσον φορά τον αριθμό των μελών και των φίλων μας σε σχέση με τον πληθυσμό μας. Αλλά και αυτό είναι ακόμα σπουδαιότερο, όσον αφορά την ενεργό συμμετοχή στις διαδικασίες μας τις πολιτικές. Με πιο πρόσφατη βέβαια την καταλυτική διαδικασία της εκλογής του Προέδρου μας μέσα από 800.000 πολίτες που δίνουν πραγματικά μια προωθητική δύναμη και δυναμική σ' αυτή την προσπάθειά μας.
Η αλήθεια είναι ότι το ΠΑΣΟΚ σε όλα αυτά τα χρόνια, σ' αυτά τα 34 χρόνια της ιστορικής του διαδρομής μετεξελίχθηκε οργανωτικά και καταστατικά. Κι αυτό ήταν φυσικό. Άλλαζε γύρω μας το πολιτικό περιβάλλον, οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, υπήρχαν νέες ανάγκες, νέα προβλήματα κι αν θέλετε είναι και δείγμα ζωντάνιας ενός πολιτικού φορέα που μπορεί και συλλαμβάνει τα μηνύματα της κάθε εποχής.
Υπήρχε επομένως και θετική μετεξέλιξη για να μπορεί ν' ανταποκριθεί σε όλες αυτές τις νέες προκλήσεις, τους νέους χώρους επικοινωνίας. Αλλά ταυτόχρονα, πρέπει να ομολογήσουμε ότι αυτή η μετεξέλιξη είχε και αδυναμίες, είχε και παθογένειες, είχε και προβλήματα τα οποία αυτό που ονομάζουμε οργανωμένες δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ.
Αλλαγές, αδυναμίες, προβλήματα που είχαν να κάνουν φυσικά μ' ένα ευρύτερο πλαίσιο κρίσης της πολιτικής, της αντιπροσωπευτικότητας των θεσμών, ενός συνεχώς αυξανόμενου ρόλου καθοριστικού των ΜΜΕ στη διαμόρφωση της πολιτικής ημερήσιας διάταξης αλλά και της πολιτικής και κοινωνικής συνείδησης των πολιτών. Αλλά, και δεν πρέπει να το κρύψουμε και το έχουμε πει, με γενναία αυτοκριτική όλοι μας, και όσον αφορά την απο-ιδεολογικοποίηση, την αποπολιτικοποίηση των λειτουργιών μας, συμπτώματα καθεστωτισμού και κυβερνητισμού, συμπτώματα αν θέλετε τα οποία μας απομάκρυναν από αυτό το ζωντανό κύτταρο της λαϊκής μας βάσης, απ' αυτή τη ζωντανή πηγή της δύναμής μας.
Και σε όλα αυτά τα χρόνια, κάθε φορά κάναμε ένα νέο ξεκίνημα, μια νέα προσπάθεια. Και πιστεύω ότι ειδικά για τα ζητήματα αυτά έχουμε χρησιμοποιήσει πάρα πολλές λέξεις: Αναγέννηση, ανασυγκρότηση, επανίδρυση. Είναι αλήθεια αυτό. Αλλά κάθε φορά αυτό έδειχνε την αγωνία και τον προβληματισμό για να μπορέσει το ΠΑΣΟΚ σε κάθε ιστορική περίοδο ν' αντεπεξέλθει σ' αυτές τις νέες προκλήσεις και τις νέες ανάγκες.
Στο Συνέδριό μας του 2005, που ήταν ένα Συνέδριο πιστεύω κρίσιμο, ένα Συνέδριο καμπής στην εξέλιξή μας καθώς μετά από πάρα πολλά χρόνια το ΠΑΣΟΚ από θέση αντιπολίτευσης έπρεπε να ξανασυνδεθεί με τη ζωντανή κοινωνία, τους πολίτες και τα Κινήματα, πιστεύω ότι εκεί πήραμε σημαντικές πολιτικές και καταστατικές αποφάσεις.
Βέβαια σήμερα πρέπει να κάνουμε την αποτίμηση, πρέπει να κάνουμε την αξιολόγηση. Αλλά νομίζω ότι είναι κρίσιμο να υπενθυμίσουμε και να επιβεβαιώσουμε κάποιες βασικές αρχές που αποφασίσαμε όλοι μαζί στο Συνέδριο του 2005 και που θεωρώ ότι συνεχίζουν να είναι η βασική μας κατεύθυνση. Και συνεχίζουν και αν θέλετε ανταποκρίνονται σε αυτή την ανάγκη την καινούργια της πολιτικής δράσης στη σύγχρονη εποχή.
Αναφέρω επιγραμματικά και σε τίτλους ότι θα έχουμε ευκαιρία να τα συζητήσουμε, την αρχή του ανοικτού κόμματος, την αρχή του συμμετοχικού δημοκρατικού κόμματος, την αρχή του αυτόνομου κόμματος ως κεντρική επιλογή δημοκρατικής λειτουργίας, κάτι που πλέον πιστεύω αποκτά και ιδιαίτερη κρίσιμη σημασία και επικαιρότητα όπως και ο Πρόεδρος συνεχώς αναδεικνύει το τελευταίο διάστημα. Επίσης την αρχή του κόμματος της διαφάνειας, ενός κόμματος που με την ίδια την λειτουργία του έρχεται να συμβάλλει στη διαφάνεια είτε με τη θεσμοθέτηση του πόθεν έσχες είτε της δημοσιότητας, της μεγαλύτερης δημοσιότητας των αποφάσεών μας, την αρχή του προσβάσιμου κόμματος, του κόμματος ενάντια στις διακρίσεις. Μιλάμε για ένα κόμμα που πρωτοπορεί στη χώρα μας όσον αφορά την συμμετοχή των γυναικών, των ατόμων που έχουν αναπηρία, όσον αφορά τους μετανάστες. Την αρχή του αποκεντρωμένου κόμματος που αντανακλά τη δική μας αντίληψη όσον αφορά την αποκέντρωση, όσον αφορά την περιφερειακή συγκρότηση της χώρας μας. Την αρχή του κόμματος δικαίου και δεοντολογίας, την αρχή του κόμματος που λειτουργεί ως συλλογικός διανοούμενος του κόμματος που έρχεται να συμβάλει στην επιμόρφωση για να χειραφετήσει τον πολίτη, τα μέλη τους φίλους μας, του κόμματος. Που έρχεται και συμβάλει στην έρευνα για να μπορεί ακριβώς να έρθει να ενισχύσει τον προγραμματικό μας λόγο και την προγραμματική μας αναζήτηση, όπως αυτό εκφράστηκε και μέσα από το ΙΣΤΑΜΕ και το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης. Την αρχή του διαδικτυακού ψηφιακού κόμματος, που έρχεται να αξιοποιήσει κάτι που οι νεολαίοι συνεχώς μας υπενθυμίζουν.
Και βέβαια ο Πρόεδρος έχει φέρει πρωτοποριακά στην πολιτική ζωή της χώρας την ανάγκη μέσα από αυτούς τους χώρους καινούριας έκφρασης, συμπληρωματικής προς την παραδοσιακή πολιτική έκφραση να αγγίξουμε και τις νεώτερες γενιές και φυσικά την αρχή του ευρωπαϊκού κόμματος. Καθώς το ΠΑΣΟΚ, είναι κομμάτι αναπόσπαστο αλλά και σημαντική πολιτική δύναμη στις ευρύτερες πολιτικές αναζητήσεις και στην Ευρώπη, σε Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, στη Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και φυσικά στη Σοσιαλιστική Διεθνή, που ο Γιώργος Παπανδρέου είναι και Πρόεδρος μετά από ομόφωνη απόφαση του συνεδρίου της.
Όλες αυτές τις κατακτήσεις οφείλουμε να τις υπερασπιστούμε αλλά ταυτόχρονα πρέπει με θάρρος και με ειλικρίνεια να αξιολογήσουμε την πορεία μας και να την αξιολογήσουμε και να κάνουμε μια αποτίμηση σε τρία επίπεδα.
Το πρώτο, είναι να δούμε τί από αυτές τις ρυθμίσεις που συμφωνήσαμε το 2005 χρειάζεται σήμερα να τροποποιήσουμε στη διαδικασία των καταστατικών αλλαγών. Που υπάρχει ανάγκη λόγω αλλαγής συνθηκών, λόγω της εμπειρίας μας του πως βιώσαμε αυτές τις αλλαγές, να έρθουμε και να κάνουμε καταστατικές τροποποιήσεις.
Η δεύτερη κατηγορία αποτίμησης και κριτικής προσέγγισης είναι για μια σειρά θέματα που θεσπίσαμε στο Καταστατικό μας το 2005, όπου όμως είτε δεν τα εφαρμόσαμε σωστά είτε δεν τα εφαρμόσαμε καθόλου. Γιατί πολλές από τις αρχές που σας ανέφερα προηγούμενα ενώ είναι θετικές ενώ όλες τις συμμεριζόμαστε ξέρουμε πολύ καλά ότι λόγω των αδυναμιών μας, των προβλημάτων μας δεν μπορέσαμε να τις εφαρμόσουμε στο πλαίσιο που έπρεπε. Άρα και εκεί οφείλουμε να συζητήσουμε.
Και μετά είναι μια δέσμη πολλών θεμάτων, τα οποία χωρίς να άπτονται καθαρά θέματα ρυθμίσεων Καταστατικού, είναι θέματα ευρύτερης πολιτικής αντίληψης, νοοτροπίας, λειτουργίας που εκεί πάλι χρειάζεται να κάνουμε διαπιστώσεις, προκειμένου μέσα από το Συνέδριό μας να πάρουμε πολιτικές δεσμεύσεις.
Έχοντας αυτές τις κατευθύνσεις, ερχόμαστε και λέμε ποιες είναι οι κοινές μας διαπιστώσεις, διαπιστώσεις που απορρέουν από τις συζητήσεις μας όλα αυτά τα χρόνια, από τα κοινά μας βιώματα από τις συζητήσεις μας, την κοινή μας αγωνία, την κοινή μας προσδοκία να δώσουμε μια δύναμη καινούρια στην παρουσία και στη δράση μας.
Πιστεύω ότι εδώ όσον αφορά τον τομέα των διαπιστώσεων υπάρχει μια ευρύτατη συναίνεση μεταξύ μας όπως εκφράζεται. Η πρώτη μας διαπίστωση είναι η ανάγκη να πολιτικοποιήσουμε τη δράση μας, να ενισχύσουμε τον πολιτικό διάλογο σε όλα τα επίπεδα της οργάνωσής μας, την παραγωγή της πολιτικής.
Η δεύτερη διαπίστωση είναι ότι μέσα από τη λειτουργία μας και τη σύνδεση με την κοινωνία πρέπει να ενισχύσουμε πειστικά και με αξιοπιστία τη συγκρότηση μιας νέας προοδευτικής κοινωνικής συμμαχίας. Και αυτό δεν είναι λόγια, γιατί έχει να κάνει πως οργανωνόμαστε στους μαζικούς χώρους, στους χώρους δουλειάς. Η κάθε μια από αυτές τις διαπιστώσεις και τις αρχές έρχεται και συνεπάγεται αντίστοιχες θεσμικές και πολιτικές ρυθμίσεις.
Η τρίτη διαπίστωση αφορά την πολιτική αυτονομία του ΠΑΣΟΚ. Πώς θωρακίζουμε συνολικά τη λειτουργία μας και ατομικά τα στελέχη, τα μέλη και τους φίλους μας από κάθε πίεση και επιρροή εξωγενών και εξωθεσμικών συμφερόντων.
Η τέταρτη διαπίστωση. Πώς σηματοδοτούμε την αναγκαία και νομίζω ότι αυτό το λέμε όλοι μας, επιστροφή του κινήματος στη βάση που ισχυροποιεί και χειραφετεί το μέλος και το φίλο, πώς δίνουμε μια νέα ορμή στην αυτοοργάνωση, στη δικτύωση, στον εθελοντισμό, στις πρωτοβουλίες των ενεργών πολιτών.
Η πέμπτη διαπίστωση πως κάνουμε τη δράση μας, γιατί χρειάζεται να γίνει πιο αποτελεσματική, πιο αποτελεσματική σε όλα τα επίπεδα. Για να μπορούμε ακριβώς με αξιοπιστία να προωθήσουμε τις πολιτικές μας. Πώς μπορούμε και αυτή είναι η επόμενη ανάγκη και διαπίστωση, να σφυρηλατήσουμε την εσωκομματική μας δημοκρατία ως τη βάση για την οικοδόμηση της πολιτικής μας ενότητας και της νέας συλλογικότητας και η τελευταία διαπίστωση αλλά ίσως η πιο κρίσιμη για το μέλλον που αναφέρθηκε και ο Γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου πριν αλλά και ο Πρόεδρος αναλαμβάνοντας όπως είπε πρωτοβουλία, πώς θα φέρουμε ξανά τη νέα γενιά, όχι απλώς στο ΠΑΣΟΚ αλλά στην πολιτική δράση, πώς θα φέρουμε τη νέα γενιά να συμμετέχει ενεργά στην πολιτική δραστηριότητα.
Οι προτεινόμενες αλλαγές που θα προσπαθήσω επιγραμματικά Βαγγελιώ και συγχωρέστε με αλλά επειδή είναι θέματα που να μην υπάρχει παρανόηση, δώστε μου λίγο χρόνο γι´ αυτό και θα προσπαθήσω να μην κουράσω. Δεν σηματοδοτεί επιστροφή σε σχήματα και αντιλήψεις του χτες. Να είμαστε ξεκάθαροι. Του να πάμε πίσω στη βάση, του να κάνουμε τα όργανά μας πιο αποτελεσματικά, του να δηλώνουμε την ανάγκη να έχουμε αιρετά όργανα και εσωκομματική δημοκρατία σε όλα τα επίπεδα, δεν σημαίνει ότι γυρνάμε σε αντιλήψεις και σε σχήματα του χτες που μπορεί να ήταν πάρα πολύ χρήσιμα αλλά σημαίνει ότι πάμε τώρα με αυτές τις αρχές αλλά με όλες αυτές τις νέες αντιλήψεις και τις νέες βασικές αρχές που έχουμε θέσει.
Έτσι θέτουμε όλοι την ανάγκη και το έθεσε και ο Πρόεδρος να προχωρήσουμε με την εφαρμογή την ουσιαστική αλλά με συγκεκριμένες δεσμεύσεις τη διεύρυνση και την εμβάθυνση των διαδικασιών της λογοδοσίας σε όλα τα επίπεδα της οργάνωσής μας. Από την κορυφή μέχρι τη βάση. Μια πραγματικά ουσιαστική διαδικασία λογοδοσίας.
Να ενισχύσουμε την εσωκομματική δημοκρατία και όσον αφορά τον εκδημοκρατισμό των διαδικασιών μας αλλά και τη δυνατότητα να έχει το μέλος, ο φίλος μας, η οργάνωση η πρωτοβάθμια λόγο και απόφαση για όλα τα θέματα που την αφορούν. Και φυσικά και για την ανάδειξη των υποψηφίων μας σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους χώρους είτε αυτό αφορά τη Βουλή είτε αυτό αφορά την Αυτοδιοίκηση είτε τα μαζικά κινήματα.
Και φυσικά να ενισχύσουμε τη διαφάνεια, να θεσπίσουμε διαδικασίες αξιολόγησης και εδώ θα ήθελα να αναφέρω και μια πρόταση, που μέσα από το διάλογο έχει αναδειχθεί, η οποία έχει ενδιαφέρον και σηκώνει πολύ συζήτηση, γιατί είναι πρωτοποριακή. Να μπορέσουμε κάτω από την εποπτεία του συνηγόρου, του μέλους και του φίλου, να έχουμε Επιτροπές Αξιολόγησης, οι οποίες να αναδεικνύονται σε τοπικό, νομαρχιακό επίπεδο, να έχουν και μια απόληξη κεντρική, οι οποίοι να είναι σύντροφοι, φίλοι και μέλη που δεν έχουν όμως θέσεις εξουσίας, μέσα από μια κλήρωση, η οποία θα αλλάζει κατά καιρούς και θα έρχονται γνωμοδοτικά αν θέλετε να αξιολογούν όπως οι ένορκοι, όπως είναι η βασική παλιά έννοια των ενόρκων, της άμεσης δημοκρατίας, να έρχονται και να μπολιάζουν με μια ανεξάρτητη φωνή αυτή την αξιολόγηση και να τροφοδοτούν τον συνήγορο του μέλους και του φίλου.
Όσον αφορά την ανανέωση με τη νεολαία, σαφώς εδώ χρειάζεται να υπάρχει μια σύνδεση με τη δικτύωση και την οργάνωση της ίδιας της νεολαίας μας και αυτό είναι κάτι που θα το δούμε, πώς μπορούν δηλαδή να συμμετέχουν από τα αντίθετα όργανα στα δικά μας όργανα αλλά πάνω από όλα αυτό που μας νοιάζει, είναι αυτό που είπε και ο Γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου, πώς να φέρουμε τη νέα γενιά ηλικιακά στα όργανα του ΠΑΣΟΚ.
Γιατί ξέρουμε, το ξέρει ο καθένας και η καθεμιά μας ότι όταν πάμε σε πολιτική διαδικασία σταματάμε κάπου γύρω στα 40, άντε και λίγο κάτω από τα 40. Και το θέμα είναι πώς να αγγίξουμε αυτή τη γενιά όταν τελειώνει το Πανεπιστήμιο από τα 22 μέχρι τα 35.
Από εκεί και πέρα είναι σαφές ότι δεν μπορούμε μόνο με καταστατικές ρυθμίσεις να αντιμετωπίσουμε ένα τέτοιο θέμα, το οποίο αφορά πάνω απ' όλα την πολιτική ορμή, το όραμα, την αίσθηση ενός ΠΑΣΟΚ ρήξεων, ριζοσπαστικό, κοινωνικής αλλαγής και ανατροπών, το οποίο θα φέρει τη νέα γενιά κοντά μας. Αλλά ταυτόχρονα οφείλουμε να της δώσουμε πεδίο έκφρασης. Γι´ αυτό εισηγούμαστε και πρέπει να το συζητήσουμε να υπάρχει ένα ποσοστό και ηλικιακό στα αιρετά όργανα του Κινήματος.
Όσον αφορά τις αποκεντρωμένες οργανώσεις από τη βάση μέχρι και το περιφερειακό επίπεδο, θεωρώ ότι υπάρχει μια συντριπτική συναίνεση διαπιστώσεων ως προς τα προβλήματα και τις ανάγκες.
Θεωρώ ότι πραγματικά η πρόταση που σας φέρνουμε αντανακλά τον προβληματισμό και τις ανάγκες που όλοι έχουμε εκφράσει. Διακρίνουμε εδώ τα επίπεδα σε αποφασιστικά και σε συντονιστικά προγραμματικά όργανα, γιατί δεν μπορεί να είναι όλα αποφασιστικά δεν μπορεί να μεσολαβούν πάρα πολλά επίπεδα και λέμε τα αποφασιστικά να είναι όσο γίνεται πιο κοντά στη βάση τα πρωτοβάθμια και μετά ξανά σε επίπεδο νομού, γιατί αυτό ήταν μια έλλειψη, που όλοι και όλες την έχουμε επισημάνει και να υπάρχει συντονιστικό όργανο -δεν μπαίνω σε λεπτομέρειες για να μην κουράσω θα τα δείτε στην εισήγηση και θα τα κουβεντιάσουμε στην ομάδα εργασίας- σε επίπεδο Δήμου για να υπάρχει ο απαραίτητος συντονισμός σε δημοτικό επίπεδο και φυσικά σε επίπεδο Περιφέρειας.
Έχει τεθεί ένα μεγάλο ζήτημα για τις αρμοδιότητες και οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε πολύ περισσότερο τις αρμοδιότητες ανάμεσα στα όργανα, αν θέλουμε να έχουμε ακριβώς αυτή την αποτελεσματικότητα. Εδώ νομίζω ότι πρέπει να έχουμε δυο αρχές: την αρχή της επικουρικότητας, δηλαδή όσο γίνεται πιο κάτω στη βάση αλλά πάντα και με το κριτήριο της αποτελεσματικότητας και φυσικά όσο γίνεται κατ' αρχήν πιο κάτω στα πρωτοβάθμια όργανα να παίρνουμε τις αποφάσεις για τα θέματα που τους αφορούν.
Σηκώνει πολύ μεγάλη συζήτηση πως αναδεικνύουμε τους υποψηφίους μας ιδιαίτερα στο χώρο της Αυτοδιοίκησης. Εκεί ξέρουμε ότι έχουμε μια εμπειρία πλούσια, με θετικά αλλά και με αδυναμίες, είναι ένα σημείο που θα το συζητήσουμε ιδιαίτερα και στο προσυνεδριακό διάλογο.
Σε πρωτοβάθμιο επίπεδο λοιπόν, στην επιστροφή της βάσης. Ο Πρόεδρος είχε πει ήδη από την Εθνική Συνδικάσκεψη «Οργανωμένο ισχυρό ΠΑΣΟΚ παντού, στη γειτονιά, στο χωριό, στο χώρο δουλειάς». Άρα μιλάμε για πρωτοβάθμια οργάνωση του ΠΑΣΟΚ στη γειτονιά, στο χωριό, στο χώρο δουλειάς.
Ταυτόχρονα όμως θέλουμε να συνδυάσουμε τη μεγάλη ανάγκη της απελευθέρωσης, της χειραφέτησης, της αυτοοργάνωσης, της δικτύωσης. Άρα έπρεπε να βρούμε ένα συνδυασμό που θα επιτρέπει την ισχυρή, αποτελεσματική παρουσία και λειτουργία του ΠΑΣΟΚ στα τρία πρωτοβάθμια επίπεδα που ανέφερα, αλλά και τη δικτύωση.
Εκεί λέμε ότι σε κάθε Δήμο, σε κάθε νομό αναγνωρίζουμε αυτή τη δυνατότητα που ούτως ή άλλως στο συνεδριακό μας διάλογο ήδη έχουμε αρχίσει και εφαρμόζουμε της δικτύωσης, δικτύωση κοινωνική, δικτύωση θεματική.
Αναγνωρίζουμε και την ελεύθερη δικτύωση αυτοοργάνωσης πρωτοβουλίας πολιτών και διατηρούμε σε επίπεδο νομαρχιακό να υπάρχει η δυνατότητα έκφρασης όλων των συντονιστών αυτών των δικτύων, μέσα στη διευρυμένη Νομαρχιακή Επιτροπή. Αντίστοιχα προσαρμόζουμε και διατηρούμε το Δημοτικό και το Νομαρχιακό Συμβούλιο που συγκεντρώνει όλες τις εκφράσεις του ΠΑΣΟΚ σε όλα τα επίπεδα στην περιοχή.
Σε δευτεροβάθμιο επίπεδο. Δευτεροβάθμιο επίπεδο ήταν η μεγάλη ανάγκη να έχουμε αποφασιστικό επιτελικό άμεσα εκλεγμένο όργανο σε νομαρχιακό επίπεδο. Άρα αυτή είναι η πρότασή μας: να υπάρχει εκλογή Γραμματέα και Νομαρχιακής Επιτροπής άμεσα σε νομαρχιακό επίπεδο. Φυσικά όπως και για το πρωτοβάθμιο υπάρχει και μια δεύτερη προσέγγιση ο Γραμματέας να εκλέγεται έμμεσα από τους συντρόφους που θα έχουν εκλεγεί. Αυτά είναι θέματα προς συζήτηση.
Σημασία έχει η φύση του οργάνου και ταυτόχρονα να λειτουργεί ένα διευρυμένο Νομαρχιακό Συμβούλιο που ακριβώς εκεί να συναντιούνται και να εκφράζονται οι Γραμματείς των πρωτοβάθμιων Οργανώσεων και των δικτύων, για να υπάρχει η καλύτερη δυνατή εκπροσώπηση, συντονισμός και πολιτική δουλειά σε επίπεδο νομού.
Όσον αφορά τις πρωτοβάθμιες Οργανώσεις στους χώρους δουλειάς. Εκεί είμαστε σαφείς και λέμε ότι κι αυτές σε όλη την Ελλάδα -πλην λεκανοπεδίου Αθήνα Πειραιά και Θεσσαλονίκη για τους λόγους που όλοι μπορούμε να καταλάβουμε και σίγουρα όπως έχουμε συζητήσει και με τους συντρόφους από τους μαζικούς χώρους- θα συναντιούνται στο νομαρχιακό και περιφερειακό επίπεδο.
Αλλά καταλαβαίνετε ότι σε επίπεδο Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πειραιά υπάρχει η ανάγκη και σε δευτεροβάθμιο επίπεδο να υπάρχει μια αντίστοιχη τομεακή Οργάνωση κι εγώ θέλω να πω και κάτι και να είμαι και ειλικρινής, το έζησα και σαν Γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου: υπήρχε τρομακτική ανάγκη οργάνωσης αυτών των χώρων σε μια περίοδο κοινωνικής έκρηξης στη χώρα που έπρεπε να κάνουμε ουσιαστική κοινωνική αντιπολίτευση.
Σε τριτοβάθμιο επίπεδο. Εδώ πρέπει να πω ότι όλοι συμφωνούμε στην ανάγκη να υπάρχει περιφερειακή έκφραση το θεωρούμε κεκτημένο. Είναι συνεπές με την αντίληψή μας για την αποκέντρωση και την περιφερειακή διάρθρωση. Υπάρχουν όμως περισσότερες προσεγγίσεις του πως θα είναι η Οργάνωση σε περιφερειακό επίπεδο.
Εμείς προτείνουμε ένα μικτό σχήμα: να είναι ένα κομμάτι εκλεγμένο άμεσα και να είναι ένα κομμάτι που να είναι οι Γραμματείς των Νομαρχιακών, που αν θέλετε ήταν μια έλλειψη στο προηγούμενο σχήμα, μια έλλειψη, που τη διαπιστώσαμε όλοι μαζί και πιστεύουμε ότι τώρα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε.
Υπάρχουν όμως κι άλλες απόψεις, θα μπουν σε διάλογο. Πολλοί σύντροφοι λένε να υπάρχει ένα περιφερειακό θεσμικό όργανο, ένα Περιφερειακό Συμβούλιο που θα εκλέγει την περιφερειακή κι άλλοι στον αντίποδα να είναι μόνο θεσμική συγκρότηση της περιφερειακής. Προς συζήτηση λοιπόν θεωρώντας κεκτημένη την περιφερειακή μας διάσταση και οργάνωση.
Πάμε τώρα στα κεντρικά μας όργανα και θα είμαι πολύ σύντομη. Όσον αφορά τα κεντρικά μας όργανα, εδώ υπάρχει μια κοινή διαπίστωση αλλά οφείλω με ειλικρίνεια να πω ότι υπάρχουν και πολλές διαφοροποιημένες προσεγγίσεις. Είναι ένα θέμα που θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε.
Η κοινή μας διαπίστωση όμως είναι ότι όταν μιλάμε για αποτελεσματικότητα και ισχυρή παρουσία του ΠΑΣΟΚ παντού, αυτό πρέπει να αντανακλάται σε επίπεδο κεντρικής έκφρασης και πολιτικής λειτουργίας του ΠΑΣΟΚ και επίσης ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα σημείο σύνθεσης, συνάντησης. Ένα σημείο που πραγματικά σε ένα ενιαίο πολιτικό κέντρο -το λέγαμε παλιά Καθοδήγησης- να πούμε πολιτικής σύνθεσης και αποτελεσματικότητας και προγραμματισμού στρατηγικού, να συναντιόνται όλες οι δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ: του οργανωμένου ΠΑΣΟΚ, του Κοινοβουλίου, της Αυτοδιοίκησης, των μαζικών χώρων.
Εδώ είχαμε συγκροτήσει με το προηγούμενό μας Συνέδριο το Εθνικό Συμβούλιο. Το Εθνικό Συμβούλιο πραγματικά ήταν ένα βήμα σημαντικό, καθώς ερχόταν να δέσει την Κοινοβουλευτική μας Ομάδα, με εκλεγμένους από τους Συνέδριο. Να ομολογήσουμε όλοι ότι το Εθνικό Συμβούλιο δεν λειτούργησε όσο ικανοποιητικά θα θέλαμε. Θα μου πείτε «αυτό δεν είναι πάντα μόνο θέμα καταστατικού», έχει να κάνει και πολλές φορές πως οργανώνουμε τις συζητήσεις μας, αλλά κακά τα ψέματα όταν έχουμε κι ένα πολύ μεγάλο όργανο κι αυτό δεν ευνοεί πολλές φορές τις συζητήσεις μας.
Παρ' όλα αυτά είναι σημαντικό να έχουμε ένα όργανο θεσμικής έκφρασης του Κόμματος και αποδείχθηκε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε κρίσιμες στιγμές. Να υπενθυμίσω και στο Προγραμματικό Συνέδριο και στην Εθνική Συνδιάσκεψη που ήταν όργανο πραγματικά με θεσμική συγκρότηση και σε κρίσιμες στιγμές έδωσε δυναμική και πραγματικά αυτή την πολιτική προοπτική.
Η ανάγκη για ένα ενιαίο αιρετό όργανο αντιπροσωπευτικό και συλλογικό εκφράζεται και τίθεται εδώ στην πρότασή μας. Τίθεται σε συζήτηση η πρόταση το Συνέδριο να εκλέγει μια εθνική Επιτροπή η οποία θα είναι όλη αιρετή από το Συνέδριο και ταυτόχρονα να κατοχυρώνεται και να διευρύνεται ένα Εθνικό Συμβούλιο του αιρετού ΠΑΣΟΚ.
Το Πολιτικό Συμβούλιο όπως και όλα τα κεντρικά όργανα η πρόταση είναι να εκλέγεται από την Εθνική Επιτροπή. Όλα αυτά θα έχουμε την ευκαιρία στη διάρκεια του διαλόγου να τα συζητήσουμε. Δεν θέλω να κουράσω άλλο.
Στο 5ο κεφάλαιο θα βρείτε μια σειρά από άλλα θέματα, πολύ σημαντικά το καθένα: ανάδειξη υποψηφίων, ζητήματα που αφορά λειτουργικές βελτιώσεις, είναι θέματα του προσυνεδριακού διαλόγου που θα έχουμε την ευκαιρία να τα κουβεντιάσουμε και να τα εξειδικεύσουμε.
Εγώ θα ήθελα συντρόφισσες και σύντροφοι -και συγχωρέστε με που μακρηγόρησα- να αναφέρω ότι η εισήγηση που σας παρουσιάζουμε είναι αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς, κοινού προβληματισμού. Είχαμε την ευκαιρία ως Γραμματεία να συνεδριάσουμε αρκετές φορές και επιτρέψτε μου γιατί θεωρώ ότι πρέπει να αναγνωρίζουμε τη δουλειά όλων, να αναφέρω τους συντρόφους και τις συντρόφισσες που δούλεψαν γι' αυτή την εισήγηση στη Γραμματεία, το Δημήτρη Στεφάνου, τον Τάσο Αποστολόπουλο, τον Γιάννη Κουτσούκο, τη Μαρία Κυριακοπούλου, τον Πάνο Μακρυγιάννη, τον Ανδρέα Μακρυπίδη, τον Βασίλη Οικονόμου και τον Κώστα Τριαντάφυλλο, όπως και τη σημαντική συμβολή της Μαρίας Αρσένη της Συνηγόρου του Μέλους και του Φίλου και του Προέδρου της ΕΚΑΠ, Γιώργου Ανωμερίτη.
Όλα αυτά τα ζητήματα τίθενται σε διάλογο, σε ουσιαστική συζήτηση πάντα με την ιδεολογική, πολιτική τους διάσταση και τη λειτουργική τους διάσταση. Θα έχουμε την ευκαιρία να τα κουβεντιάσουμε και τίθεται μια προθεσμία μέχρι την 21η Φεβρουαρίου για να υπάρχουν γραπτές προτάσεις είτε από τα μέλη της ΚΟΕΣ, είτε φυσικά οι προτάσεις που θα μας έρθουν από τα όργανα.
Θα ήθελα να πω ότι πολλοί σύντροφοι τίμησαν τη διαδικασία και υπέβαλλαν προτάσεις και υπάρχει ένας δικτυακός τόπος στην ιστοσελίδα του Κινήματος, που όλες οι προτάσεις έχουν τεθεί ακριβώς για να εμπλουτιστεί αυτός ο διάλογος.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Σήμερα ξεκινάμε μια ουσιαστική πολιτική διαδικασία, το Καταστατικό για όσους έχουμε εμπειρία από το Κίνημα και από το Συνέδριά μας πολλές φορές ήταν η αιχμή σκληρών αντιπαραθέσεων και συσχετισμών.
Πιστεύω ότι στη φάση που βρισκόμαστε, δεν πρέπει η συζήτηση γύρω από το Καταστατικό και τα οργανωτικά μας να είναι ένα πεδίο άγονων αντιπαραθέσεων. Αλλά αντίθετα, είναι η μεγάλη πολιτική μας ευκαιρία, να ισχυροποιήσουμε την παρουσία μας και να οικοδομήσουμε ένα νέο πεδίο συλλογικότητας, εσωκομματικής δημοκρατίας. Και πάνω από όλα και πρώτα απ' όλα μιας ουσιαστικής σύνδεσης με την κοινωνία, με τους πολίτες και το προοδευτικό Κίνημα, για μια νέα νικηφόρα του ΠΑΣΟΚ.
