Συντρόφισσες και Σύντροφοι, πιστεύω πραγματικά ότι το Κίνημά μας περνά κρίσιμες ώρες, ότι ο κόσμος της παράταξης παρακολουθεί, συμμετέχει με αγωνία και προσδοκία. Και είναι ώρα ευθύνης για τον καθένα και την καθεμιά μας που βρισκόμαστε σήμερα εδώ, να στείλουμε ένα μήνυμα ενότητας και προοπτικής. Αλλά πάνω απ' όλα, να βάλουμε τις πολιτικές προϋποθέσεις της ενότητας και της προοπτικής για τη 12η Νοεμβρίου.
Το βράδυ των εκλογών, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο Γιώργος Παπανδρέου, με μεγάλη γενναιότητα ανέλαβε το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί. Και με μεγάλη δημοκρατική ευαισθησία, δρομολόγησε ο ίδιος αυτήν την ανοιχτή δημοκρατική διαδικασία που μπορεί να δώσει πραγματικά διέξοδο και προοπτική στο ΠΑΣΟΚ, διέξοδο και προοπτική στην παράταξή μας. Και, στη συνέχεια στο Εθνικό Συμβούλιο, όπως κι χθες εδώ, απ' αυτό το βήμα, έκανε μια γενναία αυτοκριτική για τα τριάμισι τελευταία χρόνια.
Αλλά, η πραγματικότητα είναι ότι σ' αυτό το Κίνημα, μόνο ο Γιώργος Παπανδρέου αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει μια ειλικρινή και ουσιαστική αυτοκριτική. Δυστυχώς, δεν δείξαμε την ίδια διάθεση αυτοκριτικής, και βάζω και τον εαυτό μου μέσα, όλοι εμείς που συμμετείχαμε στα ανώτερα και ανώτατα όργανα του Κινήματος, συνδιαμορφώναμε τις πολιτικές και εκπροσωπούσαμε το Κίνημα.
Κι αν αναζητούμε τις βαθύτερες αιτίες της ήττας, δεν είναι γιατί θέλουμε μια μετάθεση ευθυνών, ούτε θέλουμε να ενοχοποιήσουμε και να ισοπεδώσουμε το παρελθόν μας. Θα ήμασταν μοιραίοι αν κάναμε κάτι τέτοιο.
Είμαστε περήφανοι για το παρελθόν μας και για την προσφορά των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, γιατί πήγαν τον τόπο μπροστά, γιατί έφεραν πρόοδο στο λαό μας και κατοχύρωσαν τη θέση μας στην Ευρώπη.
Αλλά ταυτόχρονα, δε μπορούμε να οικοδομήσουμε μια νέα πορεία αν δεν δούμε τα βαθύτερα ιδεολογικά και πολιτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το ΠΑΣΟΚ. Και ποια είναι η αλήθεια συντρόφισσες και σύντροφοι; Η αλήθεια είναι ότι εδώ και πάρα πολλά χρόνια υπήρχε μια σταδιακή μετάλλαξη όσον αφορά την ιδεολογία και την πολιτική μας.
Η αλήθεια είναι ότι πάψαμε να μιλάμε πολιτικά, ότι η πολιτική μας όσον αφορά τη κυβερνητική άσκηση της εξουσίας, με τον καιρό άρχισε να παίρνει χαρακτηριστικά διαχείρισης, κάτι που θόλωσε και ισοπέδωσε τις πολιτικές διαφορές. Μια διαχείριση που στη χειρότερη έκφρασή της, ταυτίστηκε με τον κυβερνητισμό, με την αλαζονεία, με συμπεριφορές που μας απέκοψαν από το λαό, από την παραδοσιακή προοδευτική, κοινωνική συμμαχία που εκπροσωπούσε το Κίνημά μας.
Η αλήθεια λοιπόν είναι, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς και να μπορέσουμε στο μέλλον να βάλουμε μια νέα πορεία στο ΠΑΣΟΚ, ότι ήδη από το 2000 ο ελληνικός λαός μας έστειλε ένα πρώτο σοβαρό μήνυμα. Ένα μήνυμα με μια οριακή πλειοψηφία που δυστυχώς δεν το λάβαμε υπόψη όπως έπρεπε. Και το 2004 η ήττα που υπέστη το Κίνημα ήταν μια ήττα με στρατηγικά χαρακτηριστικά.
Πολλοί μιλάνε σήμερα για τον τρόπο που έγινε η διαδοχή τότε. Κι εγώ θα σας πω, και το έχω πει και στο Εθνικό Συμβούλιο, ότι συμφωνώ ότι θεσμικά και πολιτικά δεν ήταν η πιο τυπική η διαδικασία που ακολουθήθηκε και θα έπρεπε να είχε γίνει με άλλον τρόπο. Κι ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου το είπε κάνοντας αυτοκριτική πρόσφατα.
Αλλά να πούμε όλη την αλήθεια: Ότι όταν ανέλαβε ο Γιώργος Παπανδρέου το 2004, με την ομόφωνη γνώμη όλων των στελεχών του Κινήματος στο Συνέδριο της Νίκαιας, το ΠΑΣΟΚ ήταν ένα κόμμα σε ελεύθερη πτώση, που όδευε σε μια μεγάλη συντριβή, που θα έβαζε σε μια μεγάλη δοκιμασία την ενότητα της παράταξης. Να λέμε όλη την αλήθεια..
Και τα τριάμισι χρόνια που ακολούθησαν, έγιναν προσπάθειες αλλά υπήρξαν και αδυναμίες και προβλήματα. Και σαφώς πρέπει να τα δούμε όλα αυτά, και αυτοκριτικά και κριτικά. Αλλά να πούμε και την πραγματικότητα: Ότι δε μπορέσαμε ν' αποσαφηνίσουμε πολλές φορές στα ζωτικά θέματα την ιδεολογία και το πολιτικό μας στίγμα, ν' αποκτήσουμε ξανά την εμπιστοσύνη του λαού και των προοδευτικών πολιτών, γιατί υπήρχε συστηματικά μια νόθευση του τρόπου που εκφράζαμε τα μηνύματά μας. Είτε γιατί υπήρχαν συστηματικές διαφοροποιήσεις, είτε γιατί υπήρχαν προσωπικές στρατηγικές, οι οποίες έρχονταν και κάλυπταν τη συλλογική προσπάθεια.
Έτσι δεν μπορέσαμε να πείσουμε ότι εμείς εδώ διαφέρουμε και αξιόπιστα ερχόμαστε και προτείνουμε μια εναλλακτική προοδευτική πρόταση εξουσίας. Και δε θέλω να κάνω δίκη προθέσεων ούτε συνομωσιολογία. Δε μας αρμόζει αυτό. Εγώ να θεωρήσω ότι υπήρχε καλή πρόθεση. Όμως δυστυχώς, αυτό το οποίο είχαμε αντιμετωπίσει όλα τα τελευταία χρόνια, ήταν ότι η ζωντανή σχέση με το λαό, η εθνική λαϊκή ενότητα, η προοδευτική συμμαχία που με τον Ανδρέα Παπανδρέου είχε μπορέσει και συγκροτήσει το ΠΑΣΟΚ, είχε σιγά-σιγά εκφυλιστεί, για να φτάσει στο τέλος ένα ΠΑΣΟΚ το οποίο αναζητούσε ασαφώς έναν μεσαίο χώρο και μια απο-ιδεολογικοποιημένη πολυσυλλεκτικότητα.
Αυτά ήταν τα προβλήματα συντρόφισσες και σύντροφοι, και αυτά οφείλουμε ν' αντιμετωπίσουμε. Κι επειδή έχουν τεθεί τρία ερωτήματα στο δημόσιο λόγο και στην υγιή πολιτική συζήτηση που κάνουμε στο Κίνημά μας, εγώ θέλω ν' αναφερθώ σ' αυτά γιατί τα θεωρώ και παραπλανητικά και ψευτοδιλήμματα.
Το πρώτο ερώτημα : Ποιος είναι ο καταλληλότερος να νικήσει τον κ. Καραμανλή και τη Νέα Δημοκρατία; Είναι παραπλανητικό και ψευτοδίλημμα γιατί το ερώτημα είναι: Ποιο ΠΑΣΟΚ μπορεί να είναι ξανά νικηφόρο, ποιο ΠΑΣΟΚ μπορεί να έχει σαφή ιδεολογία και πολιτική προοδευτική, ποιο ΠΑΣΟΚ μπορεί να εκφράσει ένα προοδευτικό κοινωνικό Κίνημα, μια προοδευτική κοινωνική πλειοψηφία.
Όσον αφορά το ποιος είναι ο καταλληλότερος Πρόεδρος που μπορεί να οδηγήσει ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ, εγώ πιστεύω ότι είναι εκείνος ο Πρόεδρος που συγκεντρώνει την εμπιστοσύνη των μελών και των φίλων του ΠΑΣΟΚ, και σίγουρα είναι ο Πρόεδρος που συσπειρώνει την παράταξη και τις προοδευτικές δυνάμεις.
Το δεύτερο ερώτημα , το δεύτερο ψευτο-δίλημμα το οποίο νιώθω ότι μας υποτιμά, και θέλω να πω κάτι: Σέβομαι και τιμώ την υποψηφιότητα του Βαγγέλη Βενιζέλου και του Κώστα Σκανδαλίδη. Αλλά να μη φτάνουμε να υποτιμούμε τους συντρόφους, τα μέλη και τους φίλους που στηρίζουν τον Πρόεδρο, το Γιώργο Παπανδρέου. Γιατί εγώ θεωρώ ότι με υποτιμά, όταν μπαίνει το ερώτημα ότι κάποιοι στο χώρο μας επιλέγουν με τη λογική και κάποιοι με το συναίσθημα.
Είναι παραπλανητικό και ψευτο-δίλημμα συντρόφισσες και σύντροφοι. Γιατί εγώ επιλέγω και με το συναίσθημα και με τη λογική. Γιατί αν δεν είχα συναίσθημα, θα ήμουν καριερίστα. Δε θα είχα δώσει τα νιάτα μου σ’ αυτήν την παράταξη, από την αφισοκόλληση και σε κάθε σκαλοπάτι του Κινήματος. Έχω συναίσθημα. Και πιστεύω σ' αυτό. Αλλά η απόφασή μου να εκφράσω την εμπιστοσύνη μου στον Πρόεδρο, το Γιώργο Παπανδρέου είναι πολιτική απόφαση με πολιτικά κριτήρια, και είμαι σίγουρη ότι η απόφαση όλων των συντρόφων που έχουν την ίδια άποψη είναι πολιτική απόφαση.
Ας σταματήσουν λοιπόν οι διαχωρισμοί που μας διχάζουν. Δε μπορεί όταν τα ιστορικά στελέχη επιλέγουν το Γιώργο Παπανδρέου, να είναι καθεστωτικοί, και όταν δεν επιλέγουν το Γιώργο Παπανδρέου να είναι άξιοι και αντικειμενικοί. Δε μπορεί όταν τα στελέχη επιλέγουν το Γιώργο Παπανδρέου να είναι μηχανισμός και να είναι ένα κόμμα μηχανισμών και στελεχιακό κόμμα απέναντι στην κοινωνία, και όταν επιλέγουν μια άλλη λύση, τότε να είναι το ισχυρό ΠΑΣΟΚ που έχει άποψη.
Επίσης δε μπορεί να λέμε ότι θέλουμε το κοινωνικό ΠΑΣΟΚ αλλά όταν το κοινωνικό ΠΑΣΟΚ εκφράζεται για το Γιώργο Παπανδρέου να είναι το ΠΑΣΟΚ της ηττοπάθειας. Αυτά μας διχάζουν.
Το τρίτο ερώτημα , που είναι επίσης παραπλανητικό και ψευτο-δίλημμα, αφορά την επιλογή ανάμεσα στο μικρό και στο μεγάλο ΠΑΣΟΚ. Εγώ συντρόφισσες και σύντροφοι πιστεύω ότι το ΠΑΣΟΚ μικραίνει και συρρικνώνεται όταν είναι ένα ΠΑΣΟΚ που εκφυλίζεται σε μια σύγχρονη Ένωση Κέντρου χωρίς καν τον ριζοσπαστικό λόγο της ιστορικής Ένωσης Κέντρου. Αυτό είναι το μικρό ΠΑΣΟΚ. Το μεγάλο, το νικηφόρο ΠΑΣΟΚ, το ΠΑΣΟΚ που μπορεί ξανά να δώσει ελπίδα στη χώρα και στο λαό, είναι ένα ΠΑΣΟΚ που έχει σαφές πολιτικό στίγμα, έχει πλούτο απόψεων, αλλά πάνω απ' όλα εκφράζει μια προοδευτική κοινωνική πλειοψηφία.
Γι αυτό εγώ εμπιστεύομαι το Γιώργο Παπανδρέου. Γιατί πιστεύω πραγματικά ότι μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα προοδευτική εναλλακτική πρόταση, σε μια νέα προοδευτική κοινωνική συμμαχία και να εξασφαλίσει την αυτονομία του ΠΑΣΟΚ.
Η αυτονομία του ΠΑΣΟΚ συντρόφισσες και σύντροφοι, δεν είναι θεωρητικός λόγος. Δεν είναι λόγος απλώς δημοκρατίας. Είναι ο βαθύτερος λόγος και η δυνατότητα προκειμένου να μπορέσει το ΠΑΣΟΚ πλειοψηφικά και πειστικά να εφαρμόσει ένα αριστερό, ένα προοδευτικό, κυβερνητικό Πρόγραμμα.
Για όλους αυτούς τους λόγους πιστεύω στον Γιώργο Παπανδρέου και επίσης, πιστεύω ότι όλοι μας εδώ εγγυόμαστε την ενότητα. Ενότητα πολιτική, ενότητα νικηφόρα, ενότητα που θα τη δείξουμε όλοι μαζί μετά τις 12 του Νοέμβρη.
