«Θα ήθελα κατ’ αρχάς να ευχαριστήσω τους πολίτες της Β΄ Περιφέρειας της Αθήνας που με τίμησαν για άλλη μια φορά την ψήφο και την εμπιστοσύνη τους.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο ελληνικός λαός στις 4 Οκτωβρίου έδωσε ισχυρή εντολή στο Γιώργο Παπανδρέου και στο ΠΑΣΟΚ. Έδωσε ισχυρή εντολή για μία νέα δημοκρατική και κοινωνική αλλαγή. Εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στο κυβερνητικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ. Και, έχει ιδιαίτερα συμβολική και πολιτική σημασία σήμερα, 18 Οκτωβρίου, που είναι μία μέρα ορόσημο καθώς έχει συνδεθεί με την αλλαγή του 1981 τον Ανδρέα Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ, ότι ολοκληρώνεται η συζήτηση για τις Προγραμματικές Δηλώσεις, και με τη ψήφο εμπιστοσύνης η Βουλή θα δώσει τη δύναμη στο Γιώργο Παπανδρέου και την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να προχωρήσει σ’ αυτήν τη νέα φάση της αλλαγής στη χώρα μας.

Στην καρδιά του προγράμματός μας και των προγραμματικών μας θέσεων βρίσκεται ένα ισχυρό, δίκαιο και αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος και ένα ισχυρό, σύγχρονο και αποτελεσματικό Εθνικό Σύστημα Υγείας. Στην καρδιά του προγράμματός μας βρίσκεται το κοινωνικό κράτος που εμείς οραματιζόμαστε και δεσμευόμαστε να υλοποιήσουμε με την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού.

Ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου κατά την παρουσίαση των Προγραμματικών Δηλώσεων της Κυβέρνησης υπήρξε σαφής, κατηγορηματικός και απόλυτα συνεπής με τις δεσμεύσεις που είχαμε αναλάβει πριν από τις εκλογές όσον αφορά την αναβάθμιση της υγείας και της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Η βασική μας κατεύθυνση που αφορά όλη την Κυβέρνηση και όλες μας τις προτεραιότητες, δηλαδή το «πρώτα ο πολίτης», βρίσκει το κατ’ εξοχήν νόημα και την απεικόνισή του στις προτεραιότητές μας για την υγεία και την κοινωνική αλληλεγγύη. Αφορά τη μεγάλη απαίτηση σήμερα των πολιτών για ένα σύστημα υγείας που να τους σέβεται, να καλύπτει τις ανάγκες τους και να τις καλύπτει με αξιοπρέπεια. Για ένα σύστημα υγείας που να μπορούν οι πολίτες να το εμπιστεύονται και να δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας στην κοινωνία.

Η υγεία αφορά όλους, αλλά οι ανισότητες στον τομέα της υγείας αποτυπώνονται σήμερα με δραματικό τρόπο. Είναι κοινωνικές ανισότητες, εισοδηματικές ανισότητες, περιφερειακές ανισότητες –και ιδιαίτερα για τις πιο απομακρυσμένες περιοχές και τα νησιά μας- ανισότητες πρόσβασης που αφορούν τις πιο ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες, τα άτομα με αναπηρία, τους ηλικιωμένους, τους ανέργους, τους συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν τη φτώχεια.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα η κατάσταση στο χώρο της υγείας και της πρόνοιας είναι κυριολεκτικά δραματική. Οι επιλογές και οι πολιτικές της προηγούμενης κυβέρνησης τα τελευταία έξι χρόνια απαξίωσαν συστηματικά το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό. Η χώρα μας είναι στην κατώτερη βαθμίδα των ευρωπαϊκών χωρών του ΟΟΣΑ όσον αφορά το νοσηλευτικό προσωπικό. Σήμερα, τα κενά αγγίζουν τις δεκαπέντε χιλιάδες. Υπάρχουν τεράστια χρέη στα νοσοκομεία. Παρά τη ρύθμιση χρεών που έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση, από το 2005 μέχρι σήμερα τα χρέη των νοσοκομείων ξεπερνούν τα 6.000.000.000 ευρώ, από τα οποία μάλιστα τα 2.500.000.000 ευρώ είναι χρέη των ταμείων προς τα δημόσια νοσοκομεία.

Το περίφημο νέο σύστημα προμηθειών το οποίο θεσπίστηκε το 2007, στην πραγματικότητα δεν μπόρεσε να λειτουργήσει. Οι προμήθειες στο χώρο της υγείας συνέχισαν να γίνονται κατ’ εξαίρεση του κανόνα και το αποτέλεσμα ήταν η αδιαφάνεια, η σπατάλη, οι παρατυπίες, οι «γκρίζες ζώνες» που αποτελούν εστία διαφθοράς. Τεράστια οικονομικά προβλήματα και υποχρηματοδότηση, τρομακτικές ελλείψεις προσωπικού στις προνοιακές δομές και στον ΟΚΑΝΑ έχουν αδρανοποιήσει κάθε λειτουργία στις δομές κοινωνικής αλληλεγγύης και πρόληψης.

Αυτή η απεικόνιση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι υπερβολική. Είναι η καθημερινότητα που ζούμε και που εισπράττουμε όλοι μας στην επαφή μας με τους πολίτες.

Το μεγάλο ερώτημα είναι τι πρέπει να γίνει. Πώς μπορούμε σήμερα να «σπάσουμε» αυτό το φαύλο κύκλο στο χώρο της υγείας; Πώς μπορούμε να δώσουμε μία νέα πνοή στο Εθνικό Σύστημα Υγείας; Η απάντηση είναι ότι χρειάζεται σχέδιο, χρειάζεται αποφασιστικότητα και πάνω απ’ όλα, χρειάζεται δέσμευση και πολιτική βούληση.

Η ομιλία του Πρωθυπουργού έδειξε ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει σαφείς προτεραιότητες, ισχυρή πολιτική βούληση και σχέδιο άμεσων πρωτοβουλιών από τις πρώτες εκατό μέρες στο χώρο της υγείας και της πρόνοιας.

Δεν υποτιμούμε τις δυσκολίες και ούτε θέλουμε να ισοπεδώσουμε. Δεν λέμε ότι υπάρχουν μαγικές συνταγές. Και θα μου πείτε, τότε ποια είναι η διαφορά; Τότε γιατί λέτε και δεσμεύεστε ότι μπορείτε;

Η μεγάλη διαφορά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ότι εμείς έχουμε διαφορετική πολιτική προσέγγιση για τα θέματα της υγείας, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της πρόνοιας. Διότι εμείς έχουμε την ισχυρή πολιτική βούληση να στηρίξουμε το δημόσιο σύστημα υγείας. Έχουμε την ισχυρή βούληση, επειδή θεωρούμε ότι η υγεία είναι δικαίωμα για τον πολίτη και υποχρέωση για ένα κράτος δικαίου και για την πολιτεία.

Για να το πετύχουμε, όμως, αυτό χρειαζόμαστε σίγουρα την εμπιστοσύνη και τη συμμετοχή των πολιτών. Χρειαζόμαστε μία ισχυρή κοινωνική συμμαχία για την υγεία. Και σ’ αυτή την κοινωνική συμμαχία καλούμε -και από κοινού θα δώσουμε τον αγώνα- όλους τους γιατρούς, το νοσηλευτικό προσωπικό, τους εργαζόμενους στο χώρο της υγείας, οι οποίοι –και πρέπει να το αναγνωρίσουμε αυτό- με θυσία και πατριωτισμό κρατούν ζωντανά τα δημόσια νοσοκομεία και τις δομές πρόνοιας. Αυτή, λοιπόν, είναι η δέσμευσή μας για ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας με δημόσιο χαρακτήρα, ενιαία δομή, δωρεάν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, προσβασιμότητα σε όλους, αναβαθμισμένη πρόληψη, διαφάνεια και λογοδοσία παντού.

Σ’ αυτήν την κατεύθυνση θέτουμε δέκα μεγάλες προτεραιότητες.

Προτεραιότητα πρώτη. Σύγχρονα δημόσια νοσοκομεία που σέβονται τον πολίτη και υπηρετούν τις ανάγκες του. Ξεκινάμε ήδη από την επόμενη χρονιά με την προϋπολογισμό που θα κατατεθεί σε λίγες ημέρες για το 2010, όπως δεσμεύθηκε ο Πρωθυπουργός, με προσλήψεις νέου προσωπικού, τρείς χιλιάδες θέσεις πέραν των συνταξιοδοτήσεων. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τις υποδομές και τις νέες τεχνολογίες. Μόνο έτσι θα σταματήσουν οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας να είναι αραχνιασμένες αποθήκες στα νοσοκομεία.

Δεύτερη προτεραιότητα. Αναβάθμιση, επέκταση και πανελλαδική ανάπτυξη των υπηρεσιών του ΕΚΑΒ. Δεν μπορεί να συνεχίζουν να χάνονται ζωές. Την προηγούμενη εβδομάδα χάθηκε ένα παλικάρι σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στην Κεφαλλονιά, επειδή μισή ώρα έπαιρναν οι συγγενείς στο ΕΚΑΒ και δεν απαντούσε.

Τρίτον, ολοκληρωμένο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε κάθε δήμο. Η μεγάλη μας δέσμευση, η μεγάλη μας προτεραιότητα με τη σύσταση μονάδων οικογενειακής ιατρικής με εικοσιτετράωρη λειτουργία σε κάθε δήμο και αξιοποίηση φυσικά όλων των σημερινών υπηρεσιών παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

Επίσης, με τη θέσπιση οικογενειακού γιατρού και παιδιάτρου που θα επιλέγεται ελεύθερα από τις οικογένειες σε κάθε γειτονιά και σε κάθε δήμο. Με ηλεκτρονική κάρτα υγείας -όπως ανέφερε και ο Πρωθυπουργός- που θα εξασφαλίζει άμεση πρόσβαση στον οικογενειακό γιατρό, στη μονάδα οικογενειακής ιατρικής, στο φαρμακείο, με ηλεκτρονικό φάκελο ασθενούς που θα ενσωματώνεται και θα παρακολουθεί την κάρτα υγείας. Εξασφάλιση βασικού πακέτου παροχών υγείας με χρηματοδότηση από το δημόσιο που θα καλύπτει όλους τους πολίτες, όλες τις οικογένειες.

Προτεραιότητα τέταρτη. Ενιαίοι κανόνες για όλες τις μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας και του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Αλλά ταυτόχρονα, αποτελεσματική εποπτεία, έλεγχος και κοινωνική λογοδοσία.

Προτεραιότητα πέμπτη. Χρηματοδότηση επιτέλους του Εθνικού Συστήματος Υγείας, σύγχρονη και αποτελεσματική διοίκηση. Διότι δεν αρκεί να χρηματοδοτήσουμε, αλλά θα πρέπει να έχουμε διαφάνεια και αποτελεσματική διαχείριση των δημοσίων πόρων. Η δέσμευση που επανέλαβε ο Πρωθυπουργός ξεκάθαρα είναι η αύξηση στο 1% του Α.Ε.Π. για τις δημόσιες δαπάνες υγείας στην τετραετία. Και αυτό θα σηματοδοτηθεί από τον επόμενο προϋπολογισμό. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η χώρα μας σήμερα έχει το θλιβερό προνόμιο να έχει τις υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες υγείας απ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ και φυσικά με συνεχή συρρίκνωση των δημοσίων δαπανών.

Ταυτόχρονα, όμως, δεσμευόμαστε να καταπολεμήσουμε τη σπατάλη, τη διαφθορά, να μπορούμε πραγματικά να έχουμε ένα σύστημα προμηθειών με διαφάνεια, αποτελεσματικότητα με βασικές αρχές που θα εξασφαλίζουν αυτή την κατεύθυνση, με αποκέντρωση του συστήματος, αλλά ταυτόχρονα με ενιαίες προδιαγραφές, με ενιαία κωδικοποίηση των ειδών, με καθιέρωση ανοικτών ηλεκτρονικών διαγωνισμών -όπως είναι και η συνολική μας δέσμευση εξάλλου, για όλες τις δράσεις των κρατικών προμηθειών- και φυσικά, ολοκλήρωση και εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος.

Προωθούμε την ηλεκτρονική διακυβέρνηση σε όλους τους τομείς της Δημόσιας Διοίκησης, αλλά επιτέλους και στο χώρο της υγείας. Και μέσα απ’ όλες αυτές τις πολιτικές πρωτοβουλίες υπάρχει η εκτίμηση ότι θα μπορέσουμε όχι απλά να κάνουμε εξοικονόμηση, αλλά να εξοικονομήσουμε επιπλέον 1% του ΑΕΠ για την ανάπτυξη της δημόσιας υγείας.

Προτεραιότητα έκτη. Οι υγειονομικές περιφέρειες θα συμπίπτουν με τις διοικητικές περιφέρειες της χώρας. Και φυσικά, σε πλήρη εναρμόνιση με τη συνολική διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας, θα ενταχθούν στην αιρετή περιφέρεια ως αυτοτελείς υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας.

Προτεραιότητα έβδομη και ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η πολιτική για το φάρμακο. Οι επιπτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, από τις επιλογές της προηγούμενης κυβέρνησης εδώ υπήρξαν δραματικές. Η κατάργηση της λίστας φαρμάκων -κάτι που το έχουμε επανειλημμένα στηλιτεύσει- η αλλαγή του τρόπου τιμολόγησης του φαρμάκου, η απουσία ελέγχου δαπανών γύρω από το φάρμακο εκτόξευσε την τιμή του φαρμάκου και επιβάρυνε τα ασφαλιστικά ταμεία. Το επιπλέον κόστος αγγίζει τα 2.000.000.000 το χρόνο! Αυτές είναι οι συνέπειες από τις συγκεκριμένες επιλογές.

Επιπλέον, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ποτέ δεν εφαρμόστηκε βέβαια η επιστροφή του 4% στα ασφαλιστικά ταμεία, το οποίο είχαμε κατά κόρον τότε αναδείξει όταν συζητούσαμε για την περίφημη ασφαλιστική αντιμεταρρύθμιση της προηγούμενης κυβέρνησης- κάτι που, όπως έχει υπολογισθεί, είχε κόστος για τα Ταμεία πάνω από 300.000.000 ευρώ στα ταμεία τα τελευταία δυόμισι χρόνια.

Οι προτεραιότητές μας, λοιπόν, στο φάρμακο είναι σαφείς. Καθιέρωση της λίστας φαρμάκου με ευρωπαϊκά πρότυπα και σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές και φυσικά εξασφάλιση της φαρμακευτικής περίθαλψης του πολίτη, εξορθολογισμός και εξοικονόμηση πόρων μέσα από όλο αυτό το σύστημα. Και εδώ θα έχουμε πλήρη συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας, προκειμένου να αναπτυχθεί και το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Προτεραιότητα όγδοη. Μία νέα σχέση των πολιτών με τις υπηρεσίες υγείας. Η έμφαση στην πρόληψη και στη σωστή ενημέρωση του πολίτη είναι η μεγάλη μας προτεραιότητα. Και σαν ένα πρώτο δείγμα γραφής σε συνεργασία με τους γιατρούς στα δημόσια νοσοκομεία, με την ΠΟΕΔΥΝ, με τους εργαζόμενους θα πάρουμε μέτρα από κοινού, προκειμένου να βελτιωθεί η υποδοχή των ασθενών στα δημόσια νοσοκομεία. Αυτό θα είναι ένα μέτρο για το οποίο θα δεσμευθούμε να το βάλουμε άμεσα μπροστά. Ο πολίτης όταν έρχεται σε επαφή με το δημόσιο νοσοκομείο, με τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας πρέπει να νιώθει ότι μπαίνει σε ένα περιβάλλον που πάνω απ’ όλα τον σέβονται.

Προτεραιότητα ένατη. Ψυχική υγεία και εξαρτήσεις. Πρόκειται για έναν τομέα στον οποίον υπάρχουν τρομακτικά προβλήματα. Μάλιστα, θέλω να είμαι δίκαιη και να πω ότι υπάρχουν διαχρονικά προβλήματα στον τομέα της ψυχικής υγείας. Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για εικόνες που αμαυρώνουν τη χώρα μας. Χρειάζεται, λοιπόν, να επιταχύνουμε τους ρυθμούς. Χρειάζεται να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στην προληπτική δράση, στην ολοκλήρωση της αποασυλοποίησης, στην υποστήριξη των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας και στις οικογένειές τους που σηκώνουν ένα πολύ μεγάλο βάρος, στην καταπολέμηση του στίγματος, των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισμού. Θα δώσουμε ιδιαίτερο βάρος όσον αφορά τα ζητήματα της ψυχικής υγείας.

Και βέβαια, άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι το θέμα των ναρκωτικών, αυτή η μεγάλη κοινωνική μάστιγα στην οποία αναφέρθηκε και ο Πρωθυπουργός και στην οποία δεν χωράει μικροπολιτική. Εδώ χρειάζεται ευρύτερη πολιτική και κοινωνική συναίνεση.

Απαιτείται βούληση, απαιτείται να αντιμετωπίσουμε πραγματικά τις προκαταλήψεις, αλλά απαιτούνται και οι πόροι, η χρηματοδότηση, η στήριξη των κέντρων πρόληψης που είναι στον αέρα και των εργαζομένων που δεν πληρώνονται.

Επιτέλους, πρέπει και δεσμευόμαστε προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεσμευόμαστε να ενισχυθούν τα κέντρα πρόληψης, να εξασφαλιστούν τα δικαιώματα του κάθε χρήστη για θεραπεία, να εκσυγχρονιστεί επιτέλους η νομοθεσία για τα ναρκωτικά, να υπάρχει η αντίστοιχη ενημέρωση και συμμετοχή με τους κοινωνικούς φορείς και η αντίστοιχη συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Προτεραιότητα δέκατη. Αποτελεσματικό δίκτυο κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης. Αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού. Πολιτικές ένταξης των μεταναστών, πολιτικές για τους πρόσφυγες, για τις ειδικές ευπαθείς πολιτισμικές ομάδες. Αναβάθμιση –και αυτό είναι δέσμευσή μας- χρηματοδότηση και στελέχωση των προνοιακών δομών, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Ειδική αναφορά επιτρέψτε μου να κάνω στα άτομα με αναπηρία. Αποτελεί μεγάλη μας δέσμευση και, φυσικά, είναι μια οριζόντια πολιτική που δεν εξαντλείται στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύη, σε συνεργασία με όλα τα άλλα Υπουργεία. Σε συνεργασία με την Εθνική Συνομοσπονδία και με όλες τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία θα προχωρήσουμε με πρώτη προτεραιότητα να μπορούμε να δημιουργήσουμε υπηρεσίες ημερήσιας φροντίδας και να δώσουμε μια νέα πνοή στα κέντρα κοινωνικής υποστήριξης και κατάρτισης των Α.Μ.Ε.Α.

Μια πολύ σύντομη αναφορά για την πανδημία. Με πολύ μεγάλο αίσθημα ευθύνης από την πρώτη μέρα που αναλάβαμε αντιμετωπίζουμε το θέμα της θωράκισης και της επαγρύπνησης της χώρας μας. Δεν κάναμε και δεν χωρεί μικροπολιτική. Συνεχώς αξιολογούμε το εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ταυτόχρονα, βέβαια, μέσα απ’ αυτήν την αξιολόγηση εντείνουμε την επαγρύπνηση και την ετοιμότητα και, φυσικά, αναπτύσσουμε την απαραίτητη διατομεακή συνεργασία.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με σχέδιο και αποφασιστικότητα προχωρούμε. Κάνουμε πράξεις τις δεσμεύσεις μας ήδη από τις πρώτες εκατό μέρες. Δεσμευόμαστε απέναντι στη Βουλή, απέναντι στον ελληνικό λαό ότι θα κάνουμε πράξη τη μεγάλη αλλαγή στην υγεία και την κοινωνική αλληλεγγύη που τόσο έχει ανάγκη σήμερα ο ελληνικός λαός. Ευχαριστώ πολύ.